Kutup Biliminde Türkiye'nin Başarısı! Arktik'te 70 Noktada Örnekleme Gerçekleşti

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, bir ay süren Arktik Okyanusu araştırma seferinin sonucunda, atmosfer, okyanus bilimi, biyolojik çeşitlilik ve çevresel etkileşimlere dair geniş kapsamlı verilerin toplandığını duyurdu.

Kacır, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, 5'inci Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferinin başarılı bir şekilde tamamlandığını belirtti. Bakan, "12 kişilik bilim ekibimiz, okyanus bilimi, biyoloji, kimya, atmosfer bilimleri, meteoroloji ve uydu sistemleri gibi alanlarda 19 bilimsel proje üzerinde çalıştı." şeklinde ifade etti.

Kutup Araştırmaları Proje Yarışması'nda birinci olan üç lise öğrencisinin projelerini Arktik'in sert koşullarında test ettiklerini aktaran Kacır, Türkiye'nin kutup bilim araştırmalarına sağladığı katkıyı da vurguladı. Kacır ayrıca, Arjantin, Bulgaristan ve Ekvador'dan bilim insanlarının katıldığı seferle uluslararası işbirliklerini daha da güçlendirdiklerini değerlendirdi.

Bakan Kacır, şu şekilde devam etti: "Cumhurbaşkanlığımızın destekleriyle ve TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda, yaptığımız bu bir aylık sefer boyunca, Arktik Okyanusu'nda önemli veriler topladık. Elde edilen bulgular, bölgedeki iklim değişikliğinin, insan etkilerinin ve ekosistem dinamiklerinin bilim dünyasına sunulacak. Ülkemizin kutuplardaki varlığını artıracak ve bilimsel çalışmalara katkı sunacak adımlar atmaya devam edeceğiz."

"5. ULUSAL ARKTİK BİLİMSEL ARAŞTIRMA SEFERİMİZ BİTERİ KAZANDIK"

Bu yıl düzenlenen 5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi'nin (TASE-V) ardından sefer ekibi, İstanbul’a döndü.

Sefer süreci ile ilgili olarak İstanbul Havalimanı'nda AA muhabirine görüş bildiren sefer lideri kaptan Doğaç Baybars Işıler, 5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferini başarıyla tamamladıklarını açıkladı.

Işıler, Oslo üzerinden İstanbul'a geldiklerini belirterek, yaklaşık bir ay süren seferde toplamda 3 bin deniz mili yol katettiklerini ve 70 farklı örnekleme istasyonuna ulaştıklarını ifade etti.

Işıler, GNSS ölçümleri gerçekleştirdiklerini belirterek, "Sediman ve su örneklerini aldık. Ayrıca DNA analizlerimizi başlattık. Meteorolojik ölçümlerimizi de gerçekleştirerek Türkiye'ye döndük." şeklinde konuştu.

Işıler, bu yıl toplamda 12 kişilik bir ekip ile 5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferini gerçekleştirdiklerini belirtirken, Arjantin, Bulgaristan ve Ekvador'dan gelen üç yabancı araştırmacının da misafir araştırmacı olarak seferde bulunduğunu ve ortak bilimsel çalışmalara imza attıklarını belirtti.

Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sorumluluğunda ve TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda her yıl Arktik ve Antarktika bölgelerine bilim seferleri düzenlediklerini hatırlatan Işıler, şu ifadeleri kullandı:

"Bu bilim seferleri, ülkemizin uluslararası alandaki bilimsel gücünü göstermenin yanı sıra, bilim diplomasisi ile ikili iş birlikleri oluşturarak Türkiye’nin kutuplardaki varlığını daha da öne çıkarıyor. Bu kapsamda 5. seferimizi başarıyla tamamlayarak yurda döndük."

Işıler, hemen ertesi günden itibaren ileride gerçekleştireceğimiz 10. Antarktik Bilim Seferi için hazırlıklara hız vereceklerini ve gelecek yılın çalışmalarına başlayacaklarını belirtti. "Kutup bilim seferleri lojistik olarak zorlu bir süreç gerektirdiği için, hazırlıklar bir önceki seferin tamamlandığı akşamdan başlar." dedi. Işıler, Türkiye’ye döndükten sonra laboratuvarlarda incelemelere ve sonraki sefer hazırlıklarına başlayacaklarını ekledi.

Işıler, sefer sırasında en fazla örnekleme istasyonuna ulaşmanın büyük bir başarı olduğunu belirtti. Ekiplerinin amacı, her iki kutup bölgesinde de Türkiye’nin varlığını daha da güçlendirmek ve burada yapılan akademik çalışmaların sayısını artırmak olduğunu da vurguladı. "Aynı zamanda ülkemizdeki kutup araştırmaları ekosistemini geliştirmek ve daha fazla bilimsel çıktı elde etmek için çaba gösteriyoruz." şeklinde konuştu.

"12 ARAŞTIRMACI 19 FARKLI PROJE YÜRÜTTÜ"

5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi Bilimden Sorumlu Yardımcı Lideri Doç. Dr. Erhan Arslan, 12 araştırmacının 19 ayrı projeyi başarıyla yürüttüğünü belirtti.

Arslan, "Farklı disiplinlerden gelen araştırmacılar, deniz bilimi alanında 60'tan fazla istasyondan örnekler alarak çalışmalarını sürdürmekteler. Deniz bilimi açısından, CTD profilleri ile farklı derinliklerden su ve sediman örnekleri analiz edilmektedir." diye ekledi.

Uluslararası düzeyde kutup bilimlerinin görünürlüğünü artıracak çalışmalar sayesinde literatüre önemli katkılar sağlanması bekleniyor. Işıler, bu konuyu şu şekilde sürdürdü: "Buzulların erimesiyle deniz ekosisteminin nasıl değiştiğini anlamak için yaptığımız çalışmalar, ülkemiz adına uluslararası düzeyde önemli bir veri seti oluşturmuştur. Ayrıca atmosfer izleme ve GNSS ölçümleriyle de bu süreci desteklemekteyiz. Deniz mendireğine kurduğumuz otomatik meteoroloji gözlem istasyonu sayesinde, sefer boyunca meteorolojik ölçümler gerçekleştirdik. Bu bilgiler, gelecek seferlerde bize meteorolojik veriler hakkında ışık tutacaktır."

BİLİMSEL ÇALIŞMALAR, 70 FARKLI ÖRNEKLEME İSTASYONUNDA GERÇEKLEŞTİRİLDİ

Seferde, TÜBİTAK, Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı, İstanbul Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi ve Anadolu Ajansı gibi birçok kurum da yer aldı.

Bilimsel çalışmalar, Svalbard Adası ve çevresindeki bölgelerde, 70 farklı örnekleme istasyonunda gerçekleştirildi. Ekip, Vanuatu bayrağına sahip Sola isimli 44 metrelik araştırma gemisi ile yaklaşık bir ay süren sefer boyunca, Arktik Okyanusu'nda atmosfer, okyanus bilimi, biyolojik çeşitlilik ve çevresel etkileşimlere dair kapsamlı veri topladı.

Yolda yapılan ölçümler ile elde edilen veriler, iklim değişikliği, insan kaynaklı etkiler ve ekosistem dinamikleri üzerinde bilim dünyasına sunulacak önemli bilgiler sağlayacak.

5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi kapsamında bilim insanları, okyanus bilimi, atmosfer bilimleri, deniz biyolojisi, meteoroloji ve uydu sistemleri gibi çeşitli alanlarda travailler yürüttü. Svalbard Adası çevresindeki 70 örnekleme noktasında, iletkenlik, sıcaklık ve derinlik (CTD) profilleri, su ve sediman örnekleri, mikroplastik analizleri ile tuzluluk ve sıcaklık dağılımlarına ilişkin veriler toplandı.

Ayrıca, GNSS ile atmosfer gözlem çalışmaları yürütüldü ve meteorolojik ölçümlerin sürdürülebilirliği için çeşitli istasyonlar kuruldu. Elde edilen verilerin, iklim değişikliğinin Arktik bölgesindeki etkilerini ortaya koyması ve kutup ekosistemine dair bilimsel literatüre katkı sunması bekleniyor.

Proje kapsamında yürütülen 19 projede, sadece üniversitelerden ve araştırma kuruluşlarından değil, aynı zamanda liselerden ve yurtdışından katılımcılar da yer aldı. TÜBİTAK 2204-C ve 2204-D programlarının finalistleri arasında yer alan üç lise öğrencisi, sosyal bilimlerden sürdürülebilirliğe kadar farklı konulardaki projelerini Arktik ortamında test etme şansını buldu.

Seferde yer alan öğrenciler; kutup kültürünü sanatsal bir perspektifle inceleme, doğal malzemelerden biyo-eko ambalaj üretimi ve yapay zeka destekli hava kalitesi ölçümü gibi projelerle iklim ve çevre odaklı yenilikçi çalışmalar gerçekleştirdiler. Öğrencilerin bu projeleri, bilimsel çeşitliliğin ve genç katılımın önemini sahada bir kez daha göstermiş oldu.

Ulusal ekip dışında, Arjantin, Ekvador ve Bulgaristan’dan gelen araştırmacılar, ikili işbirlikleri çerçevesinde sefere katıldılar. Misafir bilim insanları, Arktik deniz mikrobiyotası, direnç genlerinin analizi, kutuplar arası mikrobiyal karşılaştırmalar ve çevresel DNA teknikleri üzerine araştırmalar yürüttü.