İşten Ayrılanlar İçin Yıllık İzin Ücretini Alma Rehberi! Dikkat Edilmesi Gerekenler
Türkiye’de milyonlarca çalışanın yıllık ücretli izin hakkı bulunuyor ve işten ayrıldıklarında bu hak maddi değer kazanıyor. Ancak bu hakkın süresi sonsuz değil; 5 yıl içinde talep edilmezse tamamıyla kayboluyor.

Yıllık ücretli izin hakkı, çalışanlar için sadece bir dinlenme imkânı değil, işten ayrıldıklarında önemli bir mali kazanç kaynağı olabilir. Fakat birçok çalışan, bu hakkı ne zaman ve nasıl kullanacağı konusunda yeterli bilgiye sahip değil. Anayasa ve İş Kanunu ile güvence altına alınan bu hak, iş akdi sona erdiğinde kullanılmamış izinler için ödeme yapılmasını sağlıyor. Ancak, işten ayrıldıktan sonra bu ödemenin alınabilmesi için belirli bir zaman aralığı söz konusu.
İzin Ücreti Sadece İşten Ayrılınca Ödeniyor
Mevcut hukuki çerçeve uyarınca, bir yılını tamamlayan her çalışana yıllık izin hakkı tanınıyor. Fakat bu izin hakkının karşılığı olan ücret, çalışanın işten çıkması durumunda devreye giriyor. Yani, işveren, çalışan görevdeyken izin ücretini ödeme hakkına sahip değildir. Taraflar arasında yapılacak rızaya dayalı anlaşmalar da hukuken geçersiz sayılıyor. Bu durum, çalışanla işveren arasındaki özel sözleşmelerle de aşılamaz.
5 Yıl İçinde Talep Etmeyen Hakkını Kaybeder
İşten ayrılmış bir çalışanın kullanmadığı yıllık izin günleri, maddi karşılık olarak ödeniyor. Ancak burada önemli bir kısıtlama bulunuyor: Bu hakkın talep edilebilmesi için işten ayrıldıktan sonra 5 yıl içinde başvuruda bulunmak gerekiyor. Aksi durumda, ödeme talebinin yasal dayanağı ortadan kalkmış oluyor. Uzmanlar, çalışanların zaman aşımına uğramamak için bu süre içinde yasal başvurularını yapmalarının kritik olduğunu vurguluyor.
İşveren İzin Kullanımını Belgelendirmek Zorunda
Yıllık izinlerin gerçekten kullanılıp kullanılmadığı kimi zaman tartışma konusu oluyor. Hukuken, işverenin izin kullanımını yazılı belgelerle kanıtlaması gerekiyor. Eğer işveren bu belgeleri sunamazsa, işçinin beyanı esas alınabiliyor. Bu nedenle işverenlerin, yıllık izin belgelerini imzalı olarak arşivlemesi oldukça önemlidir.
Ödeme Brüt Maaş Üzerinden Yapılıyor
İşten çıkan bir çalışana ödenecek yıllık izin ücreti, işten çıkış tarihindeki brüt maaşa göre hesaplanmaktadır. SGK ve işsizlik sigortası kesintileri dikkate alındıktan sonra, gelir ve damga vergileri düşülerek net tutar belirlenir. Bu hesaplama, çalışanın hizmet süresi baz alınarak birikmiş izin günleri üzerinden yapılmaktadır.