Fındık Fiyatları Rekor Kırmaya Hazır! Tarihi Zirveye Giden Yol

Zirai don olayları bazı bölgelerde ciddi kayıplara yol açarken, açıklanan rekolte tahminleri arasındaki farklılıklar da güncel tartışmaların odağını oluşturuyor. Ancak bahçeye girmeye hazırlanan üreticiler için bu tartışmaların gerisinde kalan tek bir konu bulunuyor: Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) belirleyeceği alım fiyatı.

TMO’nun duyuracağı fiyat, yalnızca üreticiler için değil, aynı zamanda sanayi ve genel piyasa için de belirleyici bir unsur olacak. Önünü görebilmek ve buna göre üretim ile alım planları oluşturmak isteyen üretici, sanayici ve tüccar, TMO'nun fiyat açıklamasını bir an önce duymak istiyor. EKONOMİ’ye görüş bildiren sektör temsilcileri, TMO’nun mevcut serbest piyasada 170-180 TL/Kg arasında değişen fiyatların belirlenmesinde etkili olacağı konusunda hem fikir. TMO’nun henüz fiyat açıklamamış olmasının hem üreticiyi hem de ticaret erbabını belirsizlik içinde bıraktığını vurgulayan sektör temsilcileri, “Fiyatın önceden açıklanması gerek, böylece herkes planlarını yapabilir. TMO fiyat verdiğinde, sektör bu fiyatı benimsar. Rekolte zaten düşük, bu durumda TMO’nun piyasadan fındık almasına ihtiyaç kalmayabilir. Aksi durumda spekülatif hareketlenmeler yaşanabilir” şeklinde konuştular. Geçtiğimiz yıl, TMO Levant kalite için 130 TL, Giresun kalite için ise 132 TL/Kg alım fiyatı açıklamıştı. Serbest piyasada, yılın ilk birkaç ayında 125 TL civarında gerçekleşen fiyatlar, nisanda yaşanan zirai don sonrası 230 TL'ye kadar yükselmişti.

FINDIKTA REKOLTE DÜŞÜK

Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği Fındık ve Fındık Mamulleri Sektör Komitesi Başkan Yardımcısı Sebahattin Arslantürk, bu sezon sektörün tüm paydaşlarının olağan dışı koşullara uyum sağlamak zorunda olduğunu ifade etti. “Rekolte düşük, talep ise güçlü; bu duruma tüm aktörler dikkat etmeli. Bu yıl fındıkta alışılmışın dışına çıkan bir dönem olacak” diyen Aslantürk, piyasada alivre fiyatların 200 TL’nin üzerine çıkmakta olduğunu belirtti. TMO’nun bu aşamada fiyat açıklamasının önemli bir etkisi olmadığını kaydeden Aslantürk, “Bugün serbest piyasada konuşulan rakamlar, TMO’nun açıklayabileceği seviyelerin çok üzerinde. 180-185 TL gibi bir alt fiyat, piyasa tarafından dikkate alınmaz. TMO, piyasaya yön vermek istiyorsa ‘Rekolte net, piyasayı yakından izliyoruz. Gerekirse müdahale ederiz’ gibi yüzeysel ancak dikkat çekici bir ifade kullanmalı. Çünkü söz konusu sezon alınacak fındık miktarı da kısıtlı” diye ekledi.

300 TL VE 10 DOLAR SÜRPRİZ OLMAZ

Rekoltenin 450 bin tonun altında kalma ihtimalinin yanı sıra, sıcak havaların etkisiyle 400 bin ton seviyesinin bile kırılabileceği bilgisini veren Aslantürk, “Bu şartlarda piyasada arz ciddi şekilde düşecek. Bu da hem TL hem de döviz cinsinden tarihi zirveleri beraberinde getirebilir” şeklinde konuştu. Fiyat beklentileri hakkında dikkat çekici bir değerlendirmede bulunan Aslantürk, “Fındık fiyatı 200 TL’den başlayarak, 300 TL’ye kadar ilerleyebilir. Dolar bazında ise, 2014 yılında 8 doları görmüştük. Bugün ise, o seviyenin enflasyonla düzeltilmiş karşılığı 10 doların üzerinde olabilir. Bu oldukça muhtemel bir ihtimal” dedi.

2014-2015 SEZONUNDA YAŞANAN REKOLTE DÜŞÜŞÜNE RAĞMEN İHRACAT YÜKSEKTİ

Geçmiş dönemlere göz attığımızda Türkiye’nin arz yönlü etkisinin devam ettiğini ve üretim miktarının fiyatlar üzerinde önemli bir rol oynadığını açıkça görebiliyoruz. 2014-2015 sezonunda yaşanan rekolte düşüşü, ihracat gelirinin 2,8 milyar dolara kadar çıkmasına yol açmış, bu durum fındıkta arz-talep dengesinin fiyatlar üzerindeki etkisini net bir biçimde ortaya koymuştur. O yıl fındık rekoltesi 400 bin ton seviyelerine kadar gerilemiş, fakat arzın azalması, fiyatların hızlı bir şekilde yükselmesine sebep olmuştur. Sonuç olarak, ihracat miktarı 252 bin tonla sınırlı kalmasına rağmen, Türkiye fındıktan 2 milyar 799 milyon dolar döviz geliri elde etmiştir.