Kış Hazırlıkları Tüm Hızıyla Devam Ediyor! Bayburt'ta 5 Aşamalı İşleme Başlandı
Bayburt'un dondurucu kışına hazırlık süreci yaz aylarında başlıyor. Geleneksel tekniklerle yünleri temizleyip işleyen kadınlar, yorgan ve döşek için yoğun bir emek harcıyor. Beş aşamalı süreçten geçen yünler, kış boyunca sıcak ve sağlıklı bir uyku deneyimi sunuyor.
Yaz mevsiminin başlamasıyla birlikte Bayburt'ta yün çırpma dönemi de elden geçirilerek yeniden hayata geçirildi. Yüzyıllardır devam eden bu gelenek, yerel kadınların katkılarıyla yaşatılmaya devam etmektedir. Yünlerin temizlenmesinden kurutulmasına, çırpılmasından doldurulmasına kadar titizlikle yürütülen bu işlemler, kış aylarında ihtiyaç duyulan yorgan, minder ve döşeklerin hazırlanmasında son derece önemli bir rol oynamaktadır. Özellikle sağlıklı yaşamı benimseyen bireyler için yün ürünler, vazgeçilemez bir seçenek olmaya devam ediyor.
GELENEKSEL BİR ETKİNLİK: YÜN HAZIRLIĞI BAŞLADI
Bayburt'un çeşitli mahallelerinde yaz aylarının gelmesiyle, kadınların liderliğinde yün hazırlama süreci başlamıştır. Kış aylarında kullanılacak yastık ve minderlerin iç kısmını oluşturan yünlerin hazırlanması, önce eski yastıklardan ve döşeklerden çıkarılması ile başlıyor. Ardından, temizleme ve hazırlık aşamasına geçiliyor. Kadınlar, yaz boyunca evlerinin önünde komşularıyla birlikte imece usulü bu işlemi gerçekleştiriyor.
GENİŞ SUYLA YIKANMA İŞLEMİ
Yünler, büyük leğenlerde bol su ile yıkanmasının ardından, çuvallar içerisinde süzülerek bir sonraki güne hazırlanıyor. Ertesi gün, muşambaların üzerine serilen yünler, odun sopaları ile çırpılarak hacimlendiriliyor. Bu işlem, yün liflerinin havalanmasını ve yumuşamasını sağlıyor. Sonrasında, temiz örtüler üzerine serilen yünler, güneş ışığında tamamen kurutuluyor.
BEŞ ADIMDA TAMAMLANAN ZAHMETLİ BİR SÜREÇ
Yün hazırlığı, yalnızca yıkama ve kurutma işlemleriyle sınırlı kalmıyor. Süreç, beş ana aşamada tamamlanıyor:
- Eski yastık ve döşeklerden yünlerin ayrılması
- Bol su ile titiz bir şekilde yıkanması
- Süzme ve kurutma için hazırlık
- Çırpma işlemiyle yünün kabartılması
- Güneşte kurutma ve sonrasında doldurma işlemi
Kurutulan ve hacimlendirilen yünler, en son aşamada tekrar yorgan, minder ya da döşek içerisine konularak hazırlanmaktadır. Ardından, "sırımacı" adı verilen ustalara teslim edilmekte ve dikimi tamamlanan ürünler kış aylarına hazır hale getirilmektedir.
YÜNÜN EŞSİZ FAYDALARI
Bayburt'un Şingah Mahallesi'nde yaşayan Zübeyde Tutar ve komşusu Emine Oruç, yıllardır bu zahmetli süreci severek gerçekleştirdiklerini ifade ediyor. Yünün nefes alabilir yapısı ve ısı tutma özelliği göz önünde bulundurulduğunda, kış aylarında vazgeçilmez bir ürün olarak öne çıkıyor. Elyaf ya da pamuk gibi seçeneklerin yanında birçok kişi sağlıklı yaşam anlayışı nedeniyle yün tercih ediyor.
Bayburt'un uzun ve zorlu geçen kışlarında, yün ürünlerin vazgeçilmez bir yeri var. Geleneksel bir uygulama olmasının ötesinde, bölgede temel bir ihtiyaç olarak değerlendirilen yün çalışmaları yaz aylarında titizlikle sürdürülmekte. Kış aylarında kullanılan yorganlar, her yaz kapı önlerine çıkarılıp temizleniyor. Ardından, eski hallerine getirilip kış ayları için saklanıyor.
