24 Temmuz Basın Bayramı Neden Önemli? Tarihçesi ve Anlamı

Her yıl 24 Temmuz tarihinde gerçekleştirilen Gazeteciler ve Basın Bayramı, 1908 yılında Türk basınında sansürün kaldırılmasıyla tarihe geçmiştir. Bu özel tarih, II. Meşrutiyet’in ilanı sonrasında gazetelerin sansür memurlarına başvurmadan ilk kez yayımlanabilmesi açısından önem taşır. Her yıl bu gelişme anılır ve kutlanır. İşte Gazeteciler ve Basın Bayramı ile ilgili tarihsel bilgiler...

24 TEMMUZ GAZETECİLER VE BASIN BAYRAMI NEDİR, NEDEN KUTLANMAKTADIR?

Osmanlı Devleti'nde, Padişah II. Abdülhamit döneminde "İstibdat dönemi" olarak bilinen zaman diliminde, gazetelerin ancak sansür memurlarının kontrolünden geçtikten sonra yayımlandığı bilinmektedir. Ancak, 24 Temmuz 1908 tarihinde, İstanbul’da yayımlanan bazı gazeteler, sansürcülerle aralarına mesafe koyma ve sansüre göndermeden gazetelerini basma kararı aldı. Bu olay, 24 Temmuz’un “Basın Bayramı” olarak anılmasına zemin hazırladı.

Mustafa Kemal Atatürk, “Basın, milletin ortak sesidir. Basın, tutkulu bir güç, bir okul ve bir rehberdir.” sözleriyle basının özgürlüğünün toplumun gelişimine katkısının önemine dikkat çekmiştir.

TARİHTE 24 TEMMUZ GÜNÜ OLAN ÖNEMLİ OLAYLAR

1823 - Şili'de köleliğin yasaklanması gerçekleşti.

1847 - Salt Lake City, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi'nin öncülerinden Brigham Young tarafından kurulmaya başlandı.

1866 - Tennessee, Amerikan İç Savaşı sonrası tekrar birliğe kabul edilen ilk eyalet unvanını aldı.

1901 - Yazar O. Henry, hapis cezasından iyi hal nedeniyle salıverildi.

1908 - II. Meşrutiyet’in ilanıyla birlikte 29 yıl aradan sonra Osmanlı Anayasası yeniden uygulamaya girdi.

1911 - Hiram Bingham III, Machu Picchu'yu yeniden keşfetti. (İnka'ların kayıp şehri)

1915 - Chicago'da bir yolcu gemisinin batması sonucunda 845 kişi hayatını kaybetti.

1923 - Türkiye'nin çağdaş sınırlarının büyük ölçüde belirlendiği Lozan Antlaşması imzalandı.

1931 - Pittsburgh'daki bir yaşlılar evindeki yangında 48 kişi hayatını kaybetti.

1936 - İspanya Hükûmeti, iç savaş nedeniyle uluslararası yardıma başvurdu.

1943 - II. Dünya Savaşı sırasında, İngiliz ve Kanada uçakları gece, ABD uçakları ise gündüzleri Hamburg'u bombaladı. Sonuç olarak 9.000 ton patlayıcı kullanıldı, 30.000'den fazla insan hayatını kaybetti ve 280.000 bina zarar gördü.

1944 - Pasifik Cephesi'nde ABD ile Japon İmparatorluğu arasında Tinian Muharebesi patlak verdi.

1950 - Gazeteciler Cemiyeti, sansürün kaldırılmasını Basın Bayramı olarak ilan etti.

1952 - Merzifon ve Akşehir'de meydana gelen sel felaketi sonucu 77 ev yıkıldı, 500 büyükbaş hayvan telef oldu ve tarım alanları sular altında kaldı.

1955 - Ekrem Koçak, 800 metrede Akdeniz Oyunları rekorunu kırarak birinci oldu.

1958 - Türkiye'nin Kıbrıs'a asker gönderme önerisi Birleşik Krallık tarafından reddedildi.

1959 - Irak'ın Kerkük şehrinde 1000 kadar Türkmenin katledildiği bildirildi.

1960 - Basın Ahlak Yasası yürürlüğe girdi.

1963 - Sendikalar Kanunu ve Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu kabul edildi.

1967 - Grev için Ankara'ya yürüyen 90 Manisalı temizlik işçisi, 930 kilometrelik bir mesafeyi kat ederek Ankara'ya ulaştı.

1967 - Türkiye İşçi Partisi İstanbul Milletvekili Çetin Altan'ın dokunulmazlığı kaldırıldı ve iptal talebiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.

1968 - Polis, İstanbul Teknik Üniversitesi Yurdu'nu bastığı sırada hukuki fakülte öğrencisi Vedat Demircioğlu'nu döverek ağır yaraladı; genç komada sekiz gün kaldıktan sonra hayatını kaybetti.

1974 - Yunanistan'daki yedi yıllık cunta yönetimi sona erdi; sürgündeki Konstantin Karamanlis, hükümeti kurmak için ülkeye döndü.

1977 - Libya ve Mısır arasındaki savaş dört gün sürdü ve sonunda sona erdi.

1986 - Kartal, İstanbul'da bir tren kazası meydana geldi ve bu kaza sonucunda 9 kişi yaşamını yitirdi, 18 kişi yaralandı.

2016 - Cumhuriyet Halk Partisi, Taksim'de miting düzenledi.

2020 - Ayasofya Müzesi, 86 yıl aradan sonra yeniden Ayasofya Camii olarak açıldı.